Γεια σε όλους! Για σήμερα σας έχω μία κριτική για το βιβλίο The Secret History της Donna Tartt, το οποίο τελείωσα πριν λίγες μέρες και ακόμη αδυνατώ να βγάλω από το μυαλό μου. Η κριτική, έχω να πω, δεν θα περιέχει spoilers· θα είναι, μάλλον, μία προσπάθεια να σας πείσω να το διαβάσετε κι εσείς χεχεχ.
Όσοι με ακολουθείτε και στο bookstagram θα έχετε ήδη προσέξει τη λατρεία μου για αυτό το βιβλίο· αναμενόμενο ήταν λοιπόν να το εγκωμιάσω και με μία ελληνική, και πιο λεπτομερή κριτική.
Περίληψη:
Ο Ρίτσαρντ Παπέν είναι μέλος μιας ομάδας πέντε φοιτητών που επιλέγονται από ένα χαρισματικό καθηγητή για να μελετήσουν τον κόσμο της διανόησης. Περνούν όλοι μαζί τα Σαββατοκύριακα σ' ένα παλιό εξοχικό, διαβάζοντας και συζητώντας για θέματα που αφορούν τον κόσμο της γνώσης—από τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς μέχρι τους σύγχρονους στοχαστές και καλλιτέχνες—αλλά και για καθημερινά ζητήματα. Ο Ρίτσαρντ, χωρίς να γνωρίζει το έγκλημα που διαπράττεται, γοητεύεται από την καινούρια συντροφιά του. Όταν όμως κερδίζει την εμπιστοσύνη τους, του το εκμυστηρεύονται και τον πείθουν σιγά σιγά για την αναγκαιότητά του: ο δολοφονημένος συμμαθητής και φίλος τους απειλούσε να αποκαλύψει το μυστικό τους, υπονομεύοντας έτσι το μέλλον τους.
“Does such a thing as 'the fatal flaw,' that showy dark crack running down the middle of a life, exist outside literature? I used to think it didn't. Now I think it does. And I think that mine is this: a morbid longing for the picturesque at all costs.”
Αυτή είναι η πρώτη παράγραφος του πρώτου κεφαλαίου του βιβλίου. Και εδώ είναι που, με λίγα λόγια, ο Ρίτσαρντ μας προειδοποιεί από την αρχή πως έκανε ένα γιγάντιο λάθος, κι αυτό ήταν να μπλεχτεί με αυτή την παρέα ατόμων που ήταν ξεκάθαρα περίεργοι, αλλά με έναν παράξενα γοητευτικό και θελκτικό τρόπο.
Τώρα, ο Ρίτσαρντ έχει μία τάση να ρομαντικοποιεί τα πράγματα και τους ανθρώπους γύρω του. Έτσι, όντας ο αφηγητής, αναγκαστικά μας κάνει κι εμάς να βλέπουμε τους χαρακτήρες μέσα από τα δικά του μάτια, να τους συμπαθούμε και να αγνοούμε τα λάθη και τις αδυναμίες τους, να συμπάσχουμε στα βάσανά τους και να δικαιολογούμε τα κίνητρά τους. Μία, θεωρώ, από τις μεγαλύτερες μαεστρίες της Tartt—καθώς, από τον πρόλογο ακόμη, μας πληροφορεί πως όλη η ομάδα έχει σκοτώσει ένα άτομο από την παρέα τους.
Το αστείο είναι πως, ακόμη κι αν δούμε πέρα από αυτή την εξιδανίκευση, οι χαρακτήρες που έχει δημιουργήσει παραμένουν τόσο ιδιαίτεροι και ρεαλιστικοί, τόσο ανθρώπινοι, που δεν μπορείς να μην νιώθεις για αυτούς. Είναι οι ατέλειές τους (οι περισσότερες τόσο τρανταχτές που σχεδόν θες να τους μισήσεις) που τους δίνουν βάθος, αλλά στο τέλος είναι τα μικρά ψήγματα ανθρωπιάς, μίας καρδιάς που ματώνει, που την αισθάνεσαι να χτυπάει, ζωντανή και ταλαιπωρημένη μέσα στις σελίδες, που σε κερδίζουν.
Όσο για τον τρόπο γραφής, τον βρήκα απλά μαγευτικό. Είναι από τα βιβλία που ξεκινάς να τα διαβάσεις, όμως σύντομα συνειδητοποιείς πως περισσότερο ακούς τους διαλόγους, βλέπεις τις σκηνές να διαδραματίζονται μπροστά στα μάτια σου. Οι εσωτερικοί μονόλογοι του πρωταγωνιστή και οι περιγραφές των υπολοίπων προσώπων σε αιχμαλωτίζουν, και βρίσκεις τον εαυτό σου εθισμένο με την αισθητική που η Donna καταφέρνει να δημιουργήσει, αλλά και να διατηρήσει σε όλη την έκταση των κεφαλαίων της.
Σε αυτό το σημείο να αναφέρω πως τα κεφάλαια, εκτός προλόγου και επιλόγου, είναι οχτώ (ναι, είναι γιγάντια, και πολύ πυκνά). Οχτώ είναι και τα χρόνια που πήρε στη συγγραφέα να ολοκληρώσει το βιβλίο, και αν σκεφτεί κανείς πως κάθε χρονιά αναλογεί και σε ένα κεφάλαιο, δεν είναι να απορεί που το αποτέλεσμα είναι ένα. Έργο. Τέχνης.
Επίσης, μου είναι αδύνατον να παραλείψω τις αναφορές που υπάρχουν στην Αρχαία Ελλάδα και αρχαία ελληνική γλώσσα (εξάλλου, πολλά από τα μαθήματα που κάνουν σχετίζονται με αυτά), και το πώς ο προβληματισμός για την πτώση στην οποία θα έπρεπε να βάλουν μία λέξη σε ένα αρχαίο κείμενο αποτέλεσε την αφορμή για τον Ρίτσαρντ να τους προσεγγίσει και να μπει στην "κλίκα" τους.(Μου φάνηκε υπερβολικά πολύ αστείο αυτό το κεφάλαιο, απλά διαβάστε το.) Δεν το ήξερε τότε, πως η απόφαση να τους μιλήσει θα άλλαζε τόσο ριζικά τη ζωή του.
Όλο το βιβλίο γενικά θίγει διάφορα θέματα, όπως η βαρύτητα των αποφάσεών μας, το αντίκτυπο των πράξεών μας, ο τρόπος που επιλέγουμε να δούμε ένα θέμα. Και, παρόλο που στο τέλος δεν σου αφήνει κάποιο ηθικό δίδαγμα, έχει καταφέρει στη διάρκεια να σε βάλει σε πολλές σκέψεις και αναστοχασμούς.
Επειδή ξέρω πως δεν θα σταματήσω ποτέ να μιλάω για αυτό το βιβλίο, θα το λήξω εδώ. Θα πω μόνο πως η βαθμολογία μου στο Goodreads ήταν φυσικά 5/5 αστέρια, και θα σας αφήσω με ένα απόφθεγμα (με τον Χένρι, φυσικά, τον αγαπημένο μου χαρακτήρα εκεί μέσα).
“But how,” said Charles, who was close to tears, “how can you possibly justify cold-blooded murder?” Henry lit a cigarette. “I prefer to think of it,” he had said, “as redistribution of matter.”